İran Cumhurbaşkanı Birinci Yardımcısı Muhammed Rıza Aref, yaptırımların ülkeyi çökertemediğini belirterek, “Yaptırımları aşmak bir maliyet. Artık hedefimiz onları tamamen ortadan kaldırmak” dedi.
“Yaptırımlar bizi durduramadı”
Tahran’daki Ulusal Loncalar Günü ve İran Loncaları Temsilciler Meclisi toplantısında konuşan Aref, İran ekonomisinin uzun süredir maruz kaldığı yaptırımlara rağmen direnç gösterdiğini vurguladı. Aref, “Düşmanlarımızın isteklerine rağmen yaptırımlar bizi yıkamadı. Aksine tecrübe kazandık, dayanıklılığımız arttı. Artık sadece yaptırımları aşmakla kalmayacak, onları tamamen kaldırmanın yollarını bulacağız.” ifadelerini kullandı.
“Çarşı ve üniversite devrimin omurgasıdır”
Aref, konuşmasında İran’ın ekonomik ve toplumsal direncinde üniversitelerle çarşıların kritik rolüne dikkat çekti: “İslam Devrimi’nin zaferinde çarşılar ve üniversiteler yan yanaydı. Bu birliktelik, ülkenin hem ekonomik hem de entelektüel temelini oluşturdu.” dedi.
Aref’e göre, son dönemde esnafın “12 Günlük Savaş” sürecinde gösterdiği dayanışma da aynı ruhun devam ettiğini kanıtlıyor.
“Ekonomide güvenin adresi loncalar olacak”
Hükümetin yeni dönemde piyasa düzenlemelerini esnaf örgütleriyle birlikte yürütme kararı aldığını açıklayan Aref, “Hükümet, loncalara güveniyor. Artık piyasaya müdahale yerine iş birliği dönemine geçiyoruz.” dedi. Aref, Esnaf Odası’nın hem halkın hem de hükümetin çıkarlarını koruyan bir denge merkezi olması gerektiğini belirterek, “Yeni Esnaf Yasası modern yaklaşımlarla revize edilecek” açıklamasını yaptı.
“Gerçek ticaret, helal kazançla mümkündür”
Aref, konuşmasında İran ticaret kültürüne dair kişisel bir anısını da paylaştı: “Babam Yezd halı pazarında hiçbir zaman indirim yapmazdı çünkü sattığı malların fiyatına az ama helal bir kâr eklerdi. Gerçek bir tüccar, malına haram bulaştırmaz; çünkü bir zerre haram, tüm pazarı kirletir.”
Aref, bu geleneğin İran ticaret kültürünün temelini oluşturduğunu belirterek, esnafların bu mirası koruması gerektiğini söyledi.
“Piyasaya müdahale son çare”
Ekonomik istikrarın korunmasında devletin geri planda kalması gerektiğini vurgulayan Aref, “Piyasaya müdahaleden hoşlanmıyoruz, ancak bazı kişi ve kurumlar kuralları kötüye kullandığında önlem almak zorunda kalıyoruz.” dedi.
Aref ayrıca, vergi toplama stratejisinin işletmelere güven üzerine kurulacağını belirtti: “Birçok küçük işletmeden toplanan vergi toplamı, tek bir büyük vergi kaçakçısından elde edilen miktardan daha az. Bu nedenle dürüst ticaret yapan esnaf korunmalı.” ifadelerini kullandı.
“Hedef yaptırımları tamamen kaldırmak”
Konuşmasının sonunda İran ekonomisinin ana gündemlerinden birinin gayri resmi döviz piyasasını dengelemek olduğunu açıklayan Aref, şunları söyledi: “1980’lerde olduğu gibi bu sorunu da çözeceğiz. Bugün yaptırımlar bizi yıkmadı, sadece bizi daha kararlı hale getirdi. Yaptırımları aşmanın ötesine geçip onları tamamen ortadan kaldıracağız. Bu, 14. hükümetin en büyük hedeflerinden biridir.”
Aref, konuşmasını “Tecrübe, milli dayanışma ve halkın iradesiyle İran yeniden kalkınacak” sözleriyle tamamladı.