Google’dan itiraf: Türkiye’de deprem uyarı sistemi başarısız oldu

Android Deprem Uyarı Sistemi, 6 Şubat depremlerinde beklenen performansı sergileyemedi. Google, başarısızlığı algoritma sınırlamalarına bağladı. Milyonlarca kişiye geç bildirim gitti. Bilim insanları geciken veri açıklamalarını eleştirdi. Google, sistemin ulusal uyarıların tamamlayıcısı olduğunu belirtti.

Haber Giriş Tarihi: 28.07.2025 12:57
Haber Güncellenme Tarihi: 28.07.2025 12:57
https://haberdeger.com/

Android Deprem Uyarı Sistemi, 6 Şubat depremlerinde beklentileri karşılayamadı Google’ın Android işletim sistemine entegre ettiği Android Deprem Uyarı (AEA) sistemi, 2023’te Türkiye’yi sarsan “Asrın Felaketi” sırasında beklenen performansı gösteremedi. Milyonlarca telefondan veri toplayarak deprem sarsıntılarını tespit eden sistemin, o sabah saat 04.17’de meydana gelen ilk büyük deprem sırasında kullanıcıları zamanında uyaramadığı ortaya çıktı.

Google, başarısızlığı algoritma sınırlamalarıyla açıkladı BBC’nin saha araştırmasına göre, deprem anında sistemin kritik uyarıyı verdiğini söyleyen herhangi bir kullanıcıya ulaşılamadı. Google araştırmacıları, Science dergisinde yayımladıkları makalede, bu başarısızlığın nedenini algoritmanın sınırlı tahmin kabiliyetine bağladı. İlk sarsıntının büyüklüğü sistem tarafından yalnızca 4.5-4.9 aralığında tahmin edildi. Oysa depremin gerçek şiddeti 7.8 olarak kayıtlara geçti. Aynı gün meydana gelen ikinci büyük depremde de sistem doğru bir uyarı veremedi.

Uyarı sistemi, milyonlarca kişiye geç bildirim gönderdi İkinci sarsıntı sırasında yalnızca 8.158 cihaza “Harekete Geçin” uyarısı, yaklaşık 4 milyon kullanıcıya ise “Dikkatli Olun” bildirimi gönderildi. Olay sonrası algoritmalar güncellenerek sistem yeniden simülasyonlarla test edildi. Güncellenen yapay zekâ sayesinde, aynı deprem bugün yaşansaydı 10 milyon kullanıcıya “Harekete Geçin”, 67 milyon kullanıcıya da “Dikkatli Olun” bildirimi ulaşmış olacaktı.

Bilim insanları veri açıklamasının gecikmesine tepki gösterdi Colorado School of Mines Üniversitesi’nden Yardımcı Doçent Dr. Elizabeth Reddy, sistemin başarısızlığına ilişkin verilerin açıklanmasının iki yıl sürmesini eleştirerek, “Bu küçük bir olay değil. İnsanlar hayatını kaybetti ve sistem beklendiği gibi çalışmadı” dedi. Bilim insanları, yaşanan gecikmenin şeffaflık ilkesine aykırı olduğunu savundu.

Google: Sistem, ulusal erken uyarıların yerine değil, tamamlayıcısı Google, AEA sisteminin ülkelerin ulusal deprem erken uyarı sistemlerinin yerini almak için değil, onları tamamlamak amacıyla geliştirildiğini vurguladı. Ancak bazı uzmanlar, bu tür küresel teknoloji çözümlerine aşırı güvenin tehlikeli olabileceğine dikkat çekiyor. Pasifik Kuzeybatı Sismik Ağı Direktörü Harold Tobin, “Google bu işi yapıyor diye ülkeler kendi sistemlerinden vazgeçmemeli. Çok daha şeffaf olunmalı” uyarısında bulundu.

Sistem dünya genelinde 98 ülkede kullanılıyor ama sorular yanıtsız Google, Android Deprem Uyarı Sistemi’nin bugüne kadar 98 ülkede kullanıldığını açıkladı. Ancak 2025 yılında Myanmar’da yaşanan büyük depremde sistemin nasıl çalıştığına dair henüz resmi bir değerlendirme yapılmadı. Bu durum, sistemin küresel güvenilirliği konusunda yeni soru işaretlerini de beraberinde getirdi.