Suriye’de geçici Şam yönetiminin yayımladığı 17 sayılı genelgeyle annelerin çocuklar üzerindeki velayet hakkının fiilen ortadan kaldırılmasına kadın örgütlerinden itiraz geldi.
Suriye geçici hükümetine bağlı Adalet Bakanlığı’nın yayımladığı 17 sayılı genelge, ülkede kadın ve çocuk hakları açısından yeni bir tartışmayı başlattı. Genelgeyle annenin velayet yetkisinin kaldırılması ve bu hakkın yalnızca erkek velilere tanınması hedeflenirken, Suriye Kadın Meclisi karara açık bir dille karşı çıktı.
Genelge annelerin velayet hakkını hedef alıyor Geçici Şam yönetimi tarafından çıkarılan 17 sayılı genelgenin, annenin çocuklar üzerindeki velayet hakkını ortadan kaldırdığı ve velayeti yalnızca erkeklere bıraktığı ifade ediliyor. Düzenlemenin, mevcut kişisel statü mevzuatını dahi geriye düşüren bir nitelik taşıdığı belirtiliyor.
Suriye Kadın Meclisi kararı reddetti Suriye Kadın Meclisi, yayımladığı yazılı açıklamayla genelgeyi tanımadığını ilan etti. Açıklamada, düzenlemenin başta Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi ve CEDAW olmak üzere, Suriye’nin taraf olduğu uluslararası sözleşmelere açıkça aykırı olduğu vurgulandı.
“Çocuğun üstün yararı göz ardı ediliyor” Meclis, genelgenin çocuğun üstün yararı ilkesini fiilen devre dışı bıraktığını belirtti. Babanın bulunmadığı, ehliyetini kaybettiği ya da velayet sorumluluğunu yerine getiremediği durumlarda, çocuğun hukuki, eğitsel ve sağlıkla ilgili işlemlerinin ciddi biçimde aksayacağına dikkat çekildi.
Mevcut yasalar da ihlal ediliyor Açıklamada, düzenlemenin Suriye’de yürürlükte bulunan Kişisel Statü Yasası hükümlerini de ihlal ettiği ifade edildi. Annenin çocuğun bakımını fiilen üstlendiği ve en yetkin taraf olduğu durumlarda dahi velayetten dışlanmasının hem hukuki hem de insani açıdan kabul edilemez olduğu belirtildi.
Ayrımcı mevzuatın değiştirilmesi çağrısı yapıldı Suriye Kadın Meclisi, velayeti yalnızca erkeklere tanıyan Kişisel Statü Yasası ile Vesayet Altındaki Çocukların Korunması Yasası’ndaki ilgili maddelerin adalet, eşitlik ve ayrımcılığın önlenmesi ilkeleri doğrultusunda değiştirilmesi çağrısında bulundu. Annenin velayet üstlenmesini engelleyen idari ve yargısal talimatların de gözden geçirilmesi istendi.
Uluslararası topluma çağrı yapıldı Meclis, uluslararası toplumu ve kadın örgütlerini 17 sayılı genelgeyi kınamaya çağırdı. Açıklamada, kararın Suriyeli kadınların temel haklarını ihlal eden ve toplumsal eşitliği zedeleyen adaletsiz bir düzenleme olduğu vurgulandı.
Uluslararası hukuk açık: Cinsiyet ayrımcılığı yasak Uluslararası insan hakları hukukuna göre çocukların velayeti ve bakımı konusunda cinsiyete dayalı ayrımcılık açık biçimde yasaklanıyor. Çocuk Hakları Sözleşmesi’nde çocuğun üstün yararı temel ilke olarak tanımlanırken, CEDAW kadın ve erkeklerin çocukların velayeti konusunda eşit haklara sahip olduğunu hükme bağlıyor. Medeni ve Siyasi Haklar Sözleşmesi ise aileyi toplumun temel birimi olarak tanımlıyor ve ayrımcılığı yasaklıyor.
Suriye Kadın Meclisi’ne göre, 17 sayılı genelge yalnızca anneleri değil, doğrudan çocukların güvenliğini ve geleceğini de tehdit ediyor. Bu nedenle kararın derhal iptal edilmesi gerektiği vurgulanıyor.