Öksürük haftalarca sürebilir ve günlük hayatı olumsuz etkileyebilir. Uzmanlara göre bal başta olmak üzere bazı besinler öksürüğü hafifletebilirken, bazı yiyecekler şikâyetleri artırabilir.
Hemen hemen herkes öksürüğün ne kadar rahatsız edici olduğu konusunda hemfikir. Sıradan bir öksürük bile boğaz ağrısına, kas zorlanmalarına ve uyku bölünmelerine yol açabiliyor. Bu nedenle öksürüğe çare arayışı oldukça yaygın.
BBC Radio 4’te yayınlanan “Sliced Bread” programında bu soruya yanıt arandı. Programın sunucusu Greg Foot, konuyu Manchester Üniversitesi Göğüs Hastalıkları Profesörü ve bir öksürük kliniği yöneten Jacky Smith ile ele aldı.
Smith’e göre iki temel öksürük türü bulunuyor:
Kuru ve gıcıklı öksürük
Balgamlı, göğüs kaynaklı öksürük
Her iki tür için de şuruplar olsa da Smith, en çok güvendiği yöntemin bal ve limon olduğunu söylüyor.
Bal
Sıcak suya bal ve limon eklemek, en bilinen ev yapımı öksürük yöntemlerinden biri. Smith, “Çok tatlı maddelerin öksürük refleksini baskılayabildiğine dair bilimsel kanıtlar var” diyerek özellikle gece öksüren çocuklarda balın etkili olduğuna dikkat çekiyor.
Zerdeçal
Smith, zerdeçalın öksürüğü kestiğine dair güçlü bir kanıt olmadığını belirtse de, sıcak ve yatıştırıcı içeceklerin boğaz tahrişini azaltarak öksürüğü hafifletebileceğini ifade ediyor.
Zencefil ve Sarımsak
Bilimsel veriler sınırlı olsa da Smith’e göre zencefil ve sarımsak, öksürüğü tetikleyen bazı reseptörleri duyarsızlaştırabilir. Aynı durumun acı biberde bulunan capsaicin için de geçerli olabileceği belirtiliyor.
Bitter Çikolata
Bitter çikolatada bulunan theobromine maddesinin, öksürük refleksini tetikleyen sinirlerin hassasiyetini azalttığı düşünülüyor. Ancak Smith, etkisinin oldukça sınırlı olduğunu vurguluyor. Denenecekse yüksek kakao oranlı bitter çikolata öneriliyor.
Probiyotikler
Smith, probiyotiklerle ilgili çalışmaların henüz erken aşamada olduğunu ve öksürük üzerindeki etkilerinin netleşmediğini söylüyor.
Süt ve süt ürünlerinin öksürüğü artırdığına dair bilimsel bir kanıt bulunmasa da, bazı kişilerde balgam hissini artırabildiği belirtiliyor. Smith’in özellikle uyardığı konu ise kafein: “Kafein reflüyü tetikleyebilir, reflüyü artıran her şey öksürüğü de artırabilir.”
Smith’in en önemli önerisi: Bal tüketmek, pastil emmek ve sık sık su yudumlamak. “Yutkunmak öksürük refleksini baskılar ve boğazı yatıştırır” diyen Smith, birçok hastanın bu yöntemlerle rahatladığını söylüyor.
Sonuç olarak, mutfaktaki pek çok çözüm tedavi edici olmaktan çok rahatlatıcı olsa da, kişiyi iyi hissettirmesi bile önemli bir fayda sağlayabiliyor.