Arnavutluk Başbakanı Edi Rama, Berlin’de düzenlenen Global Diyalog Forumu’nda ülkesinin yapay zekâ bakanı “Diella”nın “hamile” olduğunu açıkladı. Rama’nın “83 çocuk doğuracak” sözleri, parlamento dijitalleşme sürecini anlatan bir metafordu.
Dünyanın ilk yapay zekâ bakanı Diella “anne” oluyor
Arnavutluk, Eylül ayında yapay zekâyı devlet yönetimine dâhil eden ilk ülkelerden biri olmuştu. Hükümetin geliştirdiği “Diella” adlı yapay zekâ sistemi, kısa sürede bakanlık düzeyinde bir statüye getirilmişti.
Yolsuzlukla mücadele amacıyla devlet ihalelerini denetlemek üzere geliştirilen Diella, şimdi yeni bir aşamaya geçti. Başbakan Edi Rama, Berlin’de katıldığı Global Diyalog Forumu’nda esprili bir dille,
“Yapay zekâ bakanımız hamile kaldı, 83 çocuk doğuracak” diyerek Diella’nın yeni versiyonlarını tanıttı.
Her milletvekiline kendi “Diella”sı geliyor
Rama’nın açıklamasına göre, yakın zamanda her milletvekiline özel bir Diella asistanı atanacak. Bu dijital asistanlar;
Meclis toplantılarını kaydedecek,
Konuşmaları analiz edecek,
Milletvekillerine anlık hatırlatmalar ve öneriler sunacak.
Başbakan, sistemin çalışma prensibini şu sözlerle anlattı:
“Yakında her milletvekilinin kendi Diella’sı olacak. Toplantıları kaydedecek, konuşmaları analiz edecek, kim ne dedi hatırlatacak. Kahveye gitseniz bile artık hiçbir şeyi kaçırmayacaksınız.”
Bu yeni nesil yapay zekâ asistanlarının, “anne Diella”ya bağlı olarak çalışacağı belirtildi. Rama, “83 çocuk” ifadesini bu 83 dijital alt sistemin doğumu anlamında kullandı.
“Yapay zekâ bilgi sağlar ama kararı insanlar verir”
Edi Rama, parlamentoda dijitalleşme sürecinin hızlandığını vurgulayarak, yapay zekânın yalnızca bir destek unsuru olduğunu belirtti:
“Yapay zekâ bilgi sağlayacak, ama son sözü her zaman insanlar söyleyecek.”
Bu açıklama, Arnavutluk’un yapay zekâyı insan kontrolü ve etik sınırlar içinde kullanmayı hedeflediğini ortaya koydu.
Microsoft ortaklığıyla yeni sistem: Dijital savcılık geliyor
Rama ayrıca, hükümetin Microsoft iş birliğiyle “yapay zekâ destekli kamu savcılığı sistemi” üzerinde çalıştığını duyurdu. Bu sistemin;
Yolsuzlukla mücadelede veri analizini hızlandırması,
Hukuki süreçleri kolaylaştırması,
Denetim mekanizmalarını güçlendirmesi hedefleniyor.
Arnavutluk dijital dönüşümde öncü
Uzmanlara göre, Arnavutluk’un bu adımı, kamu yönetiminde “yapay zekâ tabanlı şeffaflık modeli” oluşturma yolunda tarihi bir dönüm noktası olacak. Birleşmiş Milletler Dijital Yönetim Forumu yetkilileri de Arnavutluk’un girişimini “etik ve yenilikçi dijital yönetim örneği” olarak değerlendirdi.
Edi Rama’nın “Diella hamile” açıklaması bir mizah değil, dijital doğum metaforu. Arnavutluk, 83 dijital “çocuk”la birlikte dünyanın ilk yapay zekâ destekli parlamentosuna adım atıyor.