Karayipler’de ev alan pasaport alıyor

Karayip adalarında gayrimenkul alanlara vatandaşlık sunuluyor
Doğu Karayipler’de ev sahibi olanlara artık sadece sahil manzarası değil, bir ülkenin pasaportu da sunuluyor. Antigua ve Barbuda, Dominika, Grenada, St. Kitts ve Nevis ile St. Lucia gibi beş ada ülkesi, 200 bin dolardan başlayan yatırımlarla vatandaşlık sağlayan “yatırım yoluyla vatandaşlık” (CBI) programlarını sürdürüyor.

Vizesiz seyahat ve vergi avantajı zenginleri cezbediyor
Bu programlardan elde edilen pasaportlarla İngiltere ve Schengen bölgesi dahil 150’ye kadar ülkeye vizesiz seyahat mümkün. Gelir, miras ve sermaye kazancı vergilerinin ya hiç olmadığı ya da çok düşük olduğu bu ülkeler, yatırımcılara ikinci vatandaşlık sunarken mevcut vatandaşlıklarını korumalarına da imkân tanıyor.

ABD’liler yoğun ilgi gösteriyor, başvurular arttı
BBC’nin haberine göre, ABD’deki siyasi ve toplumsal huzursuzluklar nedeniyle bu programlara olan ilgi son dönemde ciddi artış gösterdi. Yatırım göçü danışmanlık firması Henley & Partners, son bir yılda Karayipler’deki CBI başvurularının çoğunluğunu ABD vatandaşlarının oluşturduğunu açıkladı. Türkiye, Ukrayna, Nijerya ve Çin’den gelen başvurular da dikkat çekiyor. Genel başvuru sayısı ise 2024'ün son çeyreğinden itibaren %12 oranında artmış durumda.

Vatandaşlık talebi alım motivasyonunun önüne geçti
Antigua merkezli Luxury Locations emlak şirketinin sahibi Nadia Dyson, alıcıların artık öncelikle “vatandaşlıklı ev” aradığını söylüyor. “Tüm alıcıların %70’i vatandaşlık da istiyor. Çoğunluğu ABD vatandaşı. Geçen yıl yaşam tarzı için ev alanlar şimdi sadece pasaport için geliyor,” diyen Dyson, bazı yatırımcıların tam zamanlı yerleşmeyi bile düşündüğünü belirtti.

“İkinci pasaport bir güvenlik poliçesi gibi görülüyor”
Henley & Partners’tan Dominic Volek’e göre, bu başvurular sadece taşınma amacı taşımıyor. ABD’de artan kutuplaşma ve güvenlik endişeleri nedeniyle ikinci vatandaşlık, zenginler için adeta “yedek plan” hâline gelmiş durumda. Volek, iş insanlarının bazı durumlarda daha az dikkat çeken pasaportlarla seyahat etmeyi tercih ettiğini, bunun bazen güvenlik açısından da avantaj sağladığını söylüyor.

Pasaport satışlarının GSYİH içindeki payı %30’a ulaşıyor
Antigua’da yatırım limiti 300 bin dolara çıkmadan önce 200 bin dolarlık ev alan Kanadalı Robert Taylor, vatandaşlıkla birlikte süresiz oturma hakkı ve iş fırsatlarına erişimin kendisi için belirleyici olduğunu belirtiyor. Karayip adalarında vatandaşlık, yalnızca gayrimenkul yatırımıyla değil, kalkınma fonlarına yapılan bağışlarla da alınabiliyor. Bu bağışlar tek başvuru sahipleri için 200 bin dolardan başlarken, ailelerle birlikte 250 bin dolara kadar çıkabiliyor.

CBI programlarına eleştiriler de yükseliyor
Bazı Karayip liderleri ve AB yetkilileri, bu tür programların suçlular tarafından kötüye kullanılabileceğinden ve vizesiz seyahat avantajlarının istismar edilebileceğinden endişe duyuyor. Avrupa Komisyonu, bu programların vizesiz rejime zarar verip vermediğini değerlendirmek üzere izleme başlattığını açıkladı.

Hükümetler programları savunuyor: Gelir altyapıya dönüşüyor
Eleştirilere rağmen, Dominika Başbakanı Roosevelt Skerrit CBI sisteminin “şeffaf ve sağlam” olduğunu savunuyor. Programdan elde edilen gelirlerle hastane gibi altyapı yatırımlarının finanse edildiğini belirtiyor. Antigua Başbakanı Gaston Browne ise, vatandaşlık satışlarından elde edilen gelirin ülkeyi ekonomik çöküşten kurtardığını vurguluyor.

CBI, Karayip ekonomileri için can simidi hâline geldi
St. Lucia Başbakanı Philip J Pierre, en yüksek güvenlik standartlarına uyduklarını belirtirken, St. Kitts’li gazeteci Andre Huie de kamuoyunun programı desteklediğini çünkü ekonomiye katkısının somut olduğunu ifade ediyor. Günümüzde bazı adalarda pasaport satışları, gayrisafi yurtiçi hasılanın yüzde 10 ila 30’unu oluşturuyor.