Nepal’de Z kuşağı ayakta: Başbakan protestolar sonrası istifa etti
"Sesimizi susturmak istiyorlar ama biz durmayacağız"
Nepal’de hükümetin 26 sosyal medya platformuna erişimi engellemesi ve yaygın yolsuzluk iddiaları, Z Kuşağı’nın önderliğinde kitlesel protestoları tetikledi. Katmandu başta olmak üzere ülke genelinde yapılan gösterilerde, 22 kişi hayatını kaybetti, yüzlerce kişi yaralandı.
Başbakan KP Sharma Oli, eylemlerin şiddet olaylarına dönüşmesi ve siyasi baskıların artması üzerine istifasını sundu.
Protestolar nasıl başladı?
Nepal hükümeti, geçtiğimiz hafta WhatsApp, Facebook, Instagram ve YouTube dahil 26 platforma erişimi engelledi. Gerekçe olarak "sahte haber, nefret söylemi ve dolandırıcılık" gösterildi. Ancak gençler bu yasağın, ifade özgürlüğünü kısıtlamak ve muhalefeti susturmak amacıyla getirildiğini savundu.
Yasağın ardından, üniformalı lise ve üniversite öğrencileri "Z Kuşağı susmaz", "Nepo bebekler gidecek", "Adalet istiyoruz" sloganlarıyla sokaklara döküldü.
Protestolar sırasında neler yaşandı?
Polisle çatışmalarda en az 22 kişi öldü, 100'den fazla yaralandı.
Singha Durbar Sarayı dahil, hükümet ve parlamento binaları kundaklandı.
Oli ve eski başbakan Sher Bahadur Deuba’nın evleri yağmalandı.
Katmandu, Pokhara ve İtahari’de geniş çaplı sokağa çıkma yasakları ilan edildi.
Nepal ordusu, olayların devam etmesi halinde güvenlik yönetimini devralabileceğini açıkladı.
Z Kuşağı ne istiyor?
Eylemcilerin başlıca iki talebi var:
Sosyal medya yasaklarının tamamen kaldırılması
Yolsuzluk ve nepotizme (kayırmacılık) karşı ciddi adımlar atılması
19 yaşındaki eylemci Binu KC, BBC News Nepalce’ye yaptığı açıklamada,
"Nepal’de yolsuzluğun sona ermesini istiyoruz. Eğitimimize engel olan sosyal medya yasaklarına da karşıyız" dedi.
Sosyal medya içerik üreticisi Subhana Budhathoki ise,
"Bu sadece internet değil, susturulmak istenen bir gençlik hareketidir. Z Kuşağı durmayacak" ifadelerini kullandı.
"Nepo bebekler" ne anlama geliyor?
Protestolarda sıkça görülen “Nepo bebekler” pankartları, nepotizm (kayırmacılık) eleştirisine gönderme yapıyor. Gençler, siyasetçilerin çocuklarının liyakatsiz şekilde lüks yaşam sürdüğünü, halkın ise geçim mücadelesi verdiğini vurguluyor.
TikTok ve Instagram’da yayılan görüntüler, siyasilerin ailelerinin lüks araçlar, marka kıyafetler, yurt dışı tatilleriyle halktan koptuğunu gösteriyor. Bu durum, ekonomik eşitsizlik ve adaletsizlik duygusunu daha da derinleştirmiş durumda.
Nepal şimdi neyle karşı karşıya?
Başbakan’ın istifası, eylemcilerin önemli bir kazanımı olarak görülse de, uzmanlar gençlerle gerçek bir diyalog kurulmazsa krizin derinleşeceği uyarısında bulunuyor.
Yeni başbakanın kim olacağı henüz net değil. Ancak Z Kuşağı’nın taleplerinin siyasi gündemi belirlemeye devam edeceği kesin.
