İsrail'de zorunlu askerlik karşıtı gösteri düzenledi
"Milyonluk yürüyüş" adıyla organize edilen zorunlu askerlik karşıtı gösteri, Batı Kudüs'te gerçekleşti.
İsrail'deki Haredi topluluğu tarafından, askerlikten muafiyet sağlayacak bir yasa talep eden ve askerlik görevine karşı çıkan on binlerce kişi, ülkenin çeşitli yerlerinden Batı Kudüs'teki Yitzhak Navon tren istasyonunda bir araya geldi.
Geçen Temmuz ayında hükümetten geri çekilen Şas ve Birleşik Tevrat Yahudiliği partilerinin dini liderleri, gösteri için destek çağrısında bulunurken, bu sebeple Batı Kudüs'te tren seferleri durduruldu.
Ayrıca Harediler, gösteriye katılımı zorlaştırmak için Tel Aviv'den Batı Kudüs'e olan tren seferlerinin askıya alınmasına ve Batı Kudüs'e ulaşan bazı yolların kapanmasına da tepki gösterdi.
Gösteri nedeniyle hayatın neredeyse durduğu Batı Kudüs'te, 2 bin polis memuru görev aldı.
On binlerce Haredinin katıldığı bu gösteri, İsrail'deki son yılların en büyük protestolarından biri olarak değerlendiriliyor.
Gösterinin, Başbakan Binyamin Netanyahu ile Ultra-Ortodoks partiler arasındaki krizin sürdüğü dönemde yapılması dikkat çekti.
Tevrat okulu (Yeşiva) öğrencilerine askerlik muafiyeti sağlayacak yasanın çıkarılmaması nedeniyle görevlerinden istifa eden Ultra Ortodoks partisi Şas, çözüm bulunamaması üzerine geçtiğimiz hafta koalisyondaki milletvekillerinin görevinden istifa ettiklerini açıkladı.
Yüksek katlı binadan düşerek yaşamını yitiren genç protestocu
İsrail devlet televizyonu KAN, protesto alanını gören inşaat halindeki bir binanın yüksek katından düşen 22 yaşındaki bir Haredi gencin hayatını kaybettiğini duyurdu.
Bunun yanı sıra KAN, Batı Kudüs’teki protestonun sonunda yüzlerce Haredi ile polis arasında çıkan arbedede 3 polis memurunun hafif şekilde yaralandığını bildirdi. Atlı polislerin dağılmayan göstericilere müdahale ettiği gözlemlendi.
İsrailli gönüllü sağlık örgütü United Hatzalah, polisin müdahalesi sonucunda 113 göstericinin ayakta tedavi gördüğünü, 9'unun ise hastanelere sevk edildiğini belirtti.
Gösteri alanından geçen bazı bireylere ve Kanal 12 ekibine taş, sopa ve su şişesi atan Haredilerin, "Yahudi değilsiniz", "inançsızsınız" şeklinde ifadelerde bulundukları gözlemlendi.
İsrail ana muhalefetinden Haredilere "protesto yerine askerlik şubelerine gidin" tepkisi
İsrail ana muhalefet partisi "Gelecek Var"ın lideri Yair Lapid, ABD merkezli X hesabında Haredilerin protestosuna ilişkin olarak yaptığı açıklamada, bu "utanç verici" protestoyu gerçekleştirmek yerine askere yazılmaları gerektiğini söyledi.
Lapid, "Kudüs'teki bu utanç verici 'Askere yazılmak yerine ölmeyi tercih ederiz' gösterisine katılan ve sokaklarda yürüyen gençlere sesleniyorum: Bir protestoya gidebiliyorsanız, askerlik şubesine de gidebilirsiniz.” ifadelerini kullandı.
Bundan böyle Haredilere herhangi bir ayrıcalık tanınmayacağını vurgulayan Lapid, "Herkes askere yazılacak, herkes çalışacak, herkes eğitim merkezine gidecek, herkes devleti savunacak.” ifadelerini kullandı.
Haredilerin askere alınması tartışması
İsrail yasasına göre 18 yaşını dolduran herkesin zorunlu askerlik hizmetini yerine getirmesi gerekirken, Haredilerin askerlikten muaf tutulması uzun süredir tartışma konusuydu.
Gazze Şeridi ve diğer bölgelerde, Ekim 2023'ten bu yana İsrail'in artan saldırganlığı karşısında asker ihtiyacının yükselmesiyle Haredilerin askere alınması tekrar gündeme geldi.
İsrail Yüksek Mahkemesi, 25 Haziran 2024'te Haredi erkeklerin zorunlu askerlikten muaf tutulmasının yasal bir temele sahip olmadığı ve askerlik çağındaki kişilerin göreve alınması gerektiğine karar verdi.
Haredilerin askerlikten muaf tutulmasını sağlayacak bir yasanın çıkarılmaması nedeniyle Netanyahu'nun Haredi koalisyon ortakları meclisi boykot etmeye başlamış, meclisin fesih oylamasına kadar varan bir siyasi krize yol açmıştı.
Ancak krizin çözülmemesine rağmen fesih oylamasında yeterli destek sağlanamamıştı.
İsrail Meclisi Dışişleri ve Savunma Komitesi Başkanı Yuli Edelstein'in yeni hazırladığı taslak talepleri karşılamadığı için "Degel HaTorah" ve "Agudat Israel" partilerinin oluşturduğu Birleşik Tevrat Yahudiliği İttifakı, hükümetten istifa ettiklerini belirterek 7 milletvekiliyle çıkış yapmış, böylelikle Netanyahu hükümetini 61 milletvekiliyle bırakmıştı.
Şas'ın hükümetten çekilmesiyle Netanyahu hükümeti, azınlık hükümetine dönüşmüştü.
