50 bin mahkûma özgürlük yolu açılıyor
Türkiye’de ceza infaz sistemini değiştirecek kritik düzenleme yeniden Meclis gündemine geliyor. COVID-19 salgını döneminde çıkarılan ve açık cezaevindeki hükümlülere denetimli serbestlikle dışarıda infaz imkânı tanıyan uygulamanın genişletilmesi için yürütülen çalışmaların, 11’inci Yargı Paketi’ne eklenmesi bekleniyor. Düzenleme yasalaşırsa, 31 Temmuz 2023’ten önce suç işleyen binlerce yurttaş cezaevinden erken ayrılacak.
Düzenleme Meclis’e taşınıyor
AK Parti ve Adalet Bakanlığı’nın hazırladığı 11’inci Yargı Paketi bu hafta Meclis’e sunulacaktı. Ancak MHP’nin ve Adalet Bakanlığı’nın talebi üzerine pakete COVID düzenlemesini genişleten bir madde eklenmesi kararlaştırılınca süreç önümüzdeki haftaya ertelendi.
Kritik tarih: 31 Temmuz 2023
Yeni düzenleme, daha önce yalnızca cezası kesinleşen hükümlüleri kapsayan yasayı değiştiriyor. Buna göre:
31 Temmuz 2023’ten önce suç işleyen herkes,
Cezası henüz kesinleşmemiş olsa bile,
Denetimli serbestliğe ayrılmasına 5 yıl veya daha az süre kalmışsa,
kalan cezasını dışarıda tamamlayabilecek.
Bu değişiklik, sadece kesinleşme tarihini esas alan mevcut uygulamada ortaya çıkan “eşitsizlik sorununu” gidermeyi hedefliyor.
İlk etapta 50 bin kişi yararlanacak
Türkiye Gazetesi'nin aktardığı bilgilere göre, düzenlemeden başlangıç olarak 50 bin civarında hükümlü yararlanacak. Mahkemelerde süren davalar kesinleştikçe bu rakamın artması bekleniyor.
Adalet Bakanlığı kaynakları, “Suçun kesinleşmesi yıllar sürebiliyor. Suç tarihine göre düzenleme yapılması adil olacaktır” değerlendirmesini paylaşıyor.
İki suç kapsam dışında kalacak
Düzenleme örgütlü suçlar ve terör suçlarını kapsam dışı bırakacak. Bu iki suçtan hüküm giyenlerin infazlarında herhangi bir değişiklik yapılmayacak.
‘Eşitsizlik gideriliyor’ tartışması
Hukuk çevreleri uzun süredir, “aynı suç için aynı cezayı alan iki kişiden birinin sırf dosyası daha hızlı kesinleştiği için uygulamadan yararlanması, diğerinin yararlanamaması” durumunun Anayasa’nın eşitlik ilkesine aykırı olduğunu savunuyordu.
Bu nedenle yeni çalışmada suç tarihi, esas alınacak.
MHP’den açık mesaj: “Şimdi giderilme zamanı”
MHP Genel Başkan Yardımcısı Feti Yıldız, uzun süredir düzenlemenin genişletilmesi için çağrı yapıyordu. Yıldız son açıklamasında:
“Hükmün kesinleşme tarihinin esas alınması ağır bir eşitsizlik yaratmıştı. Şimdi giderilme zamanı.”
ifadelerini kullandı.
Af değil ama ‘kısmi af etkisi’ yaratacak
AK Parti ve Adalet Bakanlığı, hazırlanan çalışmanın “af” olmadığını vurgulasa da, binlerce kişinin cezaevinden çıkacak olması kamuoyunda “kısmi af” algısına yol açtı.
