Uzay Haberleri - Son Dakika Uzay Haber Güncel Gelişmeler

Uzayda ilk mangal!

Uzayda ilk kez et ve tavuk pişirildi Çin Astronot Merkezi, Dünya yörüngesinde görev yapan taykonotların Tiangong Uzay İstasyonu’nda ızgara et ve tavuk pişirdiğine dair görüntüleri kamuoyuyla paylaştı. Böylece tarihte ilk kez bir uzay istasyonunda gerçek ızgara pişirme süreci kayda geçmiş oldu. Görüntülerde, taykonotların tavuk kanadı ve biftekleri küçük bir fırında hazırladığı, yemeği mikro yerçekimi ortamında servis ettiği anlar yer aldı. Dumansız fırın özel olarak geliştirildi Yetkililer, kullanılan fırının duman çıkarmayan, düşük enerji tüketimli ve uzay güvenlik protokollerine uygun şekilde tasarlandığını açıkladı. Bu sistem sayesinde istasyonun havalandırma döngüsü ve ateş güvenliği riske atılmadan pişirme yapılabiliyor. Uzay menüsü genişliyor: 190 çeşit yemek Çin Uzay Ajansı, taykonotların yörüngede daha sağlıklı ve psikolojik olarak daha dengeli kalabilmesi için beslenme çeşitliliğini artırmaya devam ettiklerini açıkladı. İstasyonda artık taze sebzeler, kekler, makarna, pilav, et ürünleri ve 190'dan fazla yemek türü bulunuyor. Sosyal medyada gündem oldu Paylaşılan görüntüler, Çin'de “Uzayda mangal devri” etiketiyle sosyal medyada büyük ilgi gördü. Yorumcular, “Bu sadece yemek değil, uzayda yaşamın sıradanlaşmasının işareti” değerlendirmesinde bulundu.

2030’da gökyüzünden düşecek: İnsanlığın ortak mirası ISS için geri sayım başladı

Bilimsel iş birliğinin en büyük sembolüydü 1998’de ilk modülleri fırlatılan, 2000 yılından bu yana ise kesintisiz kullanılan Uluslararası Uzay İstasyonu (ISS), modern bilimin en büyük ortak projelerinden biri olarak tarihe geçti. 26 ülkeden yaklaşık 300 astronotun görev yaptığı istasyon, bugüne dek 4 binden fazla deneye ev sahipliği yaptı. Kanser ilaçlarının geliştirilmesinden yapay retina ve DNA dizilimine, optik fiber üretiminden yeni malzeme teknolojilerine kadar birçok alanda çığır açıcı buluşlara zemin hazırladı. Görev süresi 2030’da sona erecek NASA, ISS’nin 2030 yılına kadar aktif kalacağını, ardından kontrollü şekilde Dünya atmosferine sokularak Pasifik Okyanusu’nun uzak bir bölgesine düşürüleceğini duyurdu. Böylece istasyonun gökyüzündeki yolculuğu yaklaşık 30 yılın ardından sona erecek. Yeni hedef: Ay ve Mars NASA, ISS’nin mirasını özel sektör tarafından işletilecek ticari istasyonlara devretmeyi planlıyor. Böylelikle Ay ve Mars görevleri için gerekli kritik deneyimler yeni platformlara taşınacak. Uzmanlara göre, ISS yalnızca bir araştırma laboratuvarı değil, aynı zamanda uluslararası iş birliği ve ortak aklın sembolü olarak insanlık tarihinde eşsiz bir yer edinecek.

Evrendeki ilk manyetik alanlar buzdolabı magnetinden daha zayıftı

Kozmik ağın gizemi Evrenin doğuşunun ardından oluşan bu ultra zayıf manyetik alanların, bugün galaksileri birbirine bağlayan kozmik ağ üzerinde izler bıraktığı anlaşıldı. Galaksilerin ötesinde, seyrek bölgelerde bile bu alanların etkilerine dair ölçümler yapılabiliyor. Bilim insanları, bunun evrenin erken döneminde yaşanan büyük kozmik olayların kalıcı bir mirası olabileceğini düşünüyor. 250 bin simülasyonla test edildi Araştırma, İtalya’daki SISSA ile Cambridge, Nottingham, Stanford ve Potsdam gibi üniversitelerden bilim insanlarının ortak çalışmasıyla yürütüldü. Yaklaşık 250 bin bilgisayar simülasyonu ile desteklenen gözlemler, Physical Review Letters dergisinde yayınlandı. Çalışma, hem bu alanların güç sınırlarını belirledi hem de ilk yıldızların ve galaksilerin şekillenme süreçleri hakkında yeni bilgiler sundu. Büyük Patlama sonrası izler Araştırmacılara göre, bu alanlar Büyük Patlama’dan sonraki enflasyon sürecinde ya da evrenin farklı dönemlerinde yaşanan faz geçişleri sırasında oluşmuş olabilir. Henüz tüm detaylar açıklığa kavuşmasa da, bilim insanları bu ultra zayıf alanların evrenin ilk gizemlerinden birine ışık tutabileceğini vurguluyor. Evrenin en eski manyetik alanları, bir buzdolabı magnetinin bile gerisindeydi; ancak bu küçük titreşimler, milyarlarca yıl sonra bile kosmosun dokusunda okunabiliyor.

Dünya hızlanıyor: Zamanın akışı değişiyor mu?

Bugün Dünya, alışılmışın dışında bir hızla dönüyor. Bilim insanları, 5 Ağustos 2025’in, gezegenin dönüşünü 1,25 milisaniye daha erken tamamladığı gün olarak kayıtlara geçeceğini söylüyor. Ay’ın kütle çekimiyle tetiklenen bu değişim, insan bedeni tarafından hissedilmese de uzun vadede gezegenin doğal dengesi üzerinde ciddi sonuçlar doğurabilir. Küçük fark, büyük etki: Okyanuslar yer değiştirebilir Dünya’nın dönüş hızı arttıkça merkezkaç kuvveti de artıyor. Bu durum, okyanus sularını kutuplardan ekvatora doğru itebilir. Bilimsel hesaplamalara göre saniyede yalnızca 1,6 km/s'lik bir artış bile, ekvator bölgelerinde deniz seviyesini birkaç santimetre yükseltebilir. Bu da kıyı şehirleri için önemli bir tehdit anlamına geliyor. Hatta daha uç senaryolarda, Dünya’nın dönüşü 160 km/s daha hızlı olursa ekvator çevresindeki kara parçalarının sular altında kalması mümkün. Biyolojik saatimiz tehdit altında Dünya'nın dönüş hızındaki değişim sadece fiziksel değil, biyolojik etkiler de yaratabilir. Uzmanlara göre dönüş hızındaki artış devam ederse bir günün süresi 24 saatten 22 saate düşebilir. Bu da insanın sirkadiyen ritmini – yani biyolojik saatini – doğrudan etkiler. Günde iki saatlik bir kayma, vücudun biyolojik uyumunu altüst edebilir. Hava olaylarında yeni bir dönem başlayabilir NASA’dan astronom Dr. Sten Odenwald, Dünya'nın daha hızlı dönmesinin hava olaylarını da şiddetlendireceğini söylüyor. Dönüşle birlikte güçlenen Coriolis etkisi, fırtınaları daha hızlı ve yıkıcı hale getirebilir. “Kasırgalar daha hızlı hareket eder ve daha fazla enerji taşır,” diyor Odenwald. Rekorlar kırılıyor: En kısa gün 2024'teydi Bu tarz milisaniyelik sapmalar, atom saatleriyle ölçülüyor. Zamanı atom titreşimleriyle hesaplayan bu sistem, evrensel saat standardı UTC’nin temelini oluşturuyor. Son yıllarda “kısa gün” verileri artıyor. 2020’de bir gün 1,47 milisaniye, 2022’de 1,59 milisaniye daha kısa sürmüştü. Ancak en kısa gün rekoru 5 Temmuz 2024'e ait: Dünya, o gün dönüşünü 1,66 milisaniye erken tamamladı.

Türkiye uzay yarışına giriyor!

Türkiye Gazetesi’nin manşetine taşıdığı haberde, "Türkiye’den kritik adım: Somali’ye uzay üssü yapıyoruz!" başlığıyla duyurulan proje kapsamında, uzun menzilli füze testlerinin yapılacağı yüksek kapasiteli bir tesis inşa edilecek. Haberde yer alan bilgilere göre, proje inşaatının kısa sürede başlaması ve yaklaşık iki yıl içinde tamamlanması öngörülüyor. 900 kilometrekarelik stratejik alan tahsis edildi Hint Okyanusu kıyısında yer alan Somali’de, uzay üssü için 30x30 kilometrelik (900 km²) stratejik bir alanın tahsis edildiği belirtiliyor. Türkiye Gazetesi'nin iddiasına göre, bu kapsamlı projenin toplam maliyeti yaklaşık 350 milyon doları bulacak. Uzay vizyonunda kararlı adımlar Türk Uzay Ajansı’nın öncülüğünde geliştirilen projeyle birlikte Türkiye, sadece bölgesel değil, küresel ölçekte de uzay alanındaki varlığını güçlendirmeyi hedefliyor. Projenin tamamlanmasının ardından, hem sivil hem savunma amaçlı uzay sistemleri için önemli bir test ve geliştirme üssü hayata geçirilmiş olacak. Türkiye Gazetesi, bu adımın Türkiye’yi “küresel yarışta söz sahibi ülkelerden biri” haline getireceğine dikkat çekti.

Şok keşif: Yeni doğmuş süper kütleli kara delik bulundu!

Araştırma ekibinin “Sonsuzluk Galaksisi” adını verdiği yapının, iki disk galaksinin çarpışması sonucu oluştuğu açıklandı. Galaksinin şekli, adeta bir sonsuzluk sembolünü andırıyor. Yapının merkezinde yer alan dev gaz bulutlarının içinde ise yaklaşık 1 milyon Güneş kütlesine sahip bir süper kütleli kara delik keşfedildi. Galaksinin ortasında, çekirdeğin dışında Kara deliğin konumu bilim insanlarını şaşırttı. Alışılmışın aksine, bu dev yapı iki galaksi çekirdeğinden hiçbirine ait değil, birleşim noktasının tam ortasında yer alıyor. Yale Üniversitesi’nden astronom Pieter van Dokkum, “Bu, yeni doğmuş bir süper kütleli kara deliğin doğrudan gözlemlendiği ilk örnek olabilir” açıklamasında bulundu. James Webb Teleskobu'nun gücüyle keşfedildi Keşif, NASA’nın James Webb Uzay Teleskobu tarafından yürütülen COSMOS-Web projesi kapsamında elde edilen yüksek çözünürlüklü görüntülerle yapıldı. Ayrıca, W. M. Keck Gözlemevi, Chandra X-ışını Gözlemevi ve Ulusal Radyo Astronomi Gözlemevi’ne ait veriler analiz edildi. 300 milyar dünya kütlesinde bir dev Bilim insanları, kara deliğin kütlesinin yaklaşık 1 milyon Güneş’e eşit, yani Dünya’nın 300 milyar katı olduğunu açıkladı. Bu devasa kütle, bilim dünyasına evrenin ilk dönemlerinde kara deliklerin nasıl bu kadar hızlı büyüdüğü sorusuna dair önemli bilgiler sağlıyor. Kesin sonuç için yeni gözlemler gerekiyor Araştırma ekibi, kara deliğin gerçekten yeni doğmuş bir süper kütleli kara delik olup olmadığını kesinleştirmek için daha ileri gözlemlerin yapılması gerektiğini belirtti. İlk bulgular, kozmik zamanın erken evrelerinde galaksi birleşmelerinin kara delik oluşumunda oynadığı rolü anlamada devrim yaratabilecek nitelikte.

"Bir cisim yaklaşıyor efendim!"

Harvard Üniversitesi’nin tanınmış astrofizikçilerinden Avi Loeb, dünya yörüngesine yaklaşmakta olan 3I/ATLAS isimli tanımlanamayan bir cisim hakkında dikkat çeken açıklamalarda bulundu. Loeb, cismin rotasının doğal gök cisimlerinden farklı olarak olağan dışı bir yörüngede seyrettiğini ve bu durumun akıllı bir medeniyetin müdahalesine işaret edebileceğini söyledi. Yıl sonuna kadar dünya ile çarpışma ihtimali bulunduğunu vurgulayan Loeb, 3I/ATLAS’ın sıradan bir göktaşı olmadığını, bilinçli bir yönlendirmeyle gezegenimize ilerlediğini ifade etti. Avi Loeb: "Ya keşif aracı, ya da düşmanca bir araç" Cisme dair iki ihtimali değerlendiren Loeb, şunları kaydetti: “Ya tamamen keşif amaçlı, zararsız bir sonda ya da insanlığı tehdit eden düşmanca bir araç.” Uzay araştırmalarında sıra dışı fikirleriyle tanınan Avi Loeb’ün bu açıklamaları, bilim dünyasında heyecan kadar tedirginlik de yarattı.

#Uzay