Fast food alarmı: Crohn ve kolit gençlerde hızla artıyor

Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Gastroenteroloji Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Tarkan Karakan, dünyada yaklaşık 7 milyon kişinin inflamatuvar bağırsak hastalığı (İBH) ile yaşadığını, vakaların hem dünyada hem Türkiye’de arttığını söyledi. Karakan, özellikle 15–25 yaş aralığında dikkat çekici bir artış olduğunu vurguladı.

İBH’nin bağırsak mukozasında kronik ve kontrolsüz iltihaplanmayla ortaya çıktığını belirten Karakan; ülseratif kolitin kalın bağırsakla sınırlı olduğunu, Crohn hastalığının ise ağızdan anüse kadar tüm sindirim sistemini tutabildiğini ifade etti.

Kesin nedeni bilinmiyor

Hastalığın tam sebebinin açıklanamadığını belirten Karakan, genetik yatkınlık, stres, sigara, enfeksiyonlar ve aile öyküsünün riski artırdığını, ayrıca beslenme ve yaşam tarzının bağırsak florası üzerinde belirleyici rol oynadığınısöyledi.

Türkiye’de gençlerde ciddi artış

Prof. Dr. Karakan, “Son 10 yılda özellikle gençlerde fast food ve işlenmiş gıda tüketiminin artması, bağırsak florasını bozarak İBH’yi tetikliyor” dedi.

İlk belirtilere dikkat

Ülseratif kolitte en sık görülen belirti kanlı ishal olurken; Crohn hastalığında uzun süren ishal, şiddetli karın ağrısı, açıklanamayan kilo kaybı ve apseler görülebiliyor.

İBH’nin yalnızca fiziksel değil, ruhsal ve sosyal hayatı da derinden etkilediğini belirten Karakan, “Orta ve ağır hastalarda günde 4–8 kez acil tuvalet ihtiyacı ortaya çıkabiliyor. Bu durum sosyal yaşamı ve iş hayatını ciddi biçimde kısıtlıyor” dedi.

Yanlış tanı riski

Erken belirtilerin irritabl bağırsak sendromu gibi hastalıklarla karıştırılabildiğini, bu nedenle tanının gecikebildiğini vurgulayan Karakan, gecikmenin kontrolsüz ilerlemeye ve ciddi komplikasyonlara yol açabileceğini söyledi.

Tedavilere erişimde sorun yok

Türkiye’de ilaç ve güncel tedavilere erişimde önemli bir sıkıntı olmadığını belirten Karakan, geri ödeme koşullarının birçok ülkeye göre avantajlı olduğunu ifade etti.

Hastalığı tamamen önlemek mümkün değil ama risk azaltılabilir

“Fast food, işlenmiş gıdalar, şeker ve fruktoz içeriği yüksek ürünler bağırsak florasını bozuyor” diyen Karakan, doğal beslenme, liften zengin gıdalar, hareketli yaşam, sigarayı bırakma ve stres yönetiminin koruyucu etkisine dikkat çekti.
“Özellikle gençlerin bu konuda daha bilinçli olması gerekiyor.” dedi.