Yüksel Genç’ten uyarı: Ana dil kayboluyor, çözüm için eğitim şart

“Kürtçe konuşan son kuşakla karşı karşıyayız”

Sosyo Politik Saha Araştırmaları Merkezi Koordinatörü Yüksel Genç, Rûdaw TV’de yaptığı değerlendirmede, Kürtçe’nin giderek gündelik hayattan çekildiğini söyledi. Genç, “Kürtler arasında ana dilde eğitim talebi her zaman çok yüksekti. Ancak çocuklarla ana dilde iletişim kurma oranlarındaki dramatik düşüş esas problemlerden birini oluşturuyor. Şu an anneleriyle ve kendi aralarında Kürtçeyi en yüksek konuşan son kuşakla karşı karşıyayız. Ama bu kuşak, kendi çocuklarıyla büyük oranda Kürtçe konuşmuyor” ifadelerini kullandı.

Araştırmadan çarpıcı sonuç: Yüzde 97,79 ana dilde eğitim istiyor

Merkezin 17–21 Temmuz 2025 tarihleri arasında yaptığı araştırmada, katılımcıların yüzde 97,79’u eğitimin bütün kademelerinde Kürtçenin eğitim dili olmasını istedi. Diyarbakır, İstanbul, Van, İzmir, Mardin, Urfa ve daha birçok kentte 2 bin 378 kişiyle yapılan anket, ana dilde eğitim talebinin toplumun en güçlü beklentisi olduğunu ortaya koydu.

Ailelerin kaygısı: Eğitim, dışlanma ve iş hayatı

Genç, ailelerin çocuklarıyla Kürtçe konuşmaktan uzaklaşmasının üç temel sebebini şöyle sıraladı:

Eğitim dili Türkçe olduğu için çocukların okulda yaşayacağı zorlukları önleme isteği,

Sosyal çevrede dışlanma korkusu,

İş hayatında Kürtçenin karşılığının olmaması.

Genç, “Bu kaygılar, uzun yıllardır süren baskı ve asimilasyon politikalarının toplumda otosansüre dönüşmesinden kaynaklanıyor” dedi.

“Bu gidişat önlenmezse kürtçe sönümlenecek”

Araştırmanın en dikkat çekici bulgusunun aile içi iletişimde Kürtçenin azalması olduğunu vurgulayan Genç, şu uyarıyı yaptı:

“Bu gidişat devam ederse, ana dilde eğitim, konuşma ve iletişim giderek zayıflayacak ve sönümlenecek.”

Çözüm sürecine ana dil şartı

Barış ve çözüm sürecine ilişkin değerlendirmelerde bulunan Genç, “Sürecin başarılı olabilmesi için Kürtçe üzerindeki yasakların kaldırılması, eğitim dili olması ve sosyal-ekonomik hayatta yer bulması gerekiyor. Ancak MHP yöneticilerinin anayasa üzerine yaptığı açıklamalar umut verici değil” dedi.

“Kürt toplumu için vazgeçilmez talep”

Kürt toplumunun ana dilde eğitim konusundaki kararlılığını vurgulayan Genç, “Kürt sokağı ana dilde eğitimi olmazsa olmaz görüyor. Bu talep görmezden gelinirse çözüm süreci başarıya ulaşamaz” ifadelerini kullandı.