Zehirli miras patladı: Çin’den Japonya’ya “kirli tarihini temizle” çağrısı

Lahey’de masaya yatırılan konu

Hollanda’nın Lahey kentinde düzenlenen ve Kimyasal Silahların Yasaklanması Örgütü çatısı altındaki Kimyasal Silahların Yasaklanması Sözleşmesi’nin 30. Taraflar Konferansı’nda, Japonya’nın Çin’de bıraktığı kimyasal mühimmatların imhası ana gündem maddelerinden biri oldu. Çin heyeti, sözleşme yükümlülüklerinin yerine getirilmediğini savunarak uluslararası toplumu bu konuda açık tavır almaya çağırdı.

“Söz verildi, tutulmadı”

Çin heyetinin başındaki isim, Wang Daxue, yaptığı konuşmada Japonya’nın söz konusu silahları 2007 yılına kadar imha etmesi gerektiğini, buna karşın takvimin dört kez ertelendiğini hatırlattı. Gecikmelerin yalnızca teknik bir sorun olmadığı, çevre güvenliği ve yurttaş sağlığı açısından doğrudan risk anlamına geldiği vurgulandı.

“Bilgi yok, yatırım yok”

Heyet, Japonya’nın yeterli yatırımı yapmadığını ve gömü alanlarına ilişkin bilgi paylaşımında bulunmadığını dile getirdi. Bu durumun temiz çevre hakkını zedelediği ve Çin halkının güvenli yaşam talebiyle bağdaşmadığı ifade edildi. Çin tarafı, kimyasal silahsız bir dünya hedefine katkı sunmanın yalnızca söylemle değil, somut adımlarla mümkün olduğunu vurguladı.

Uluslararası destek genişledi

Konferansta Rusya, Pakistan, Güney Afrika Cumhuriyeti, Tunus, Endonezya, Uganda ve Lübnan’ın da aralarında bulunduğu ondan fazla ülkenin temsilcileri Çin’in çağrısına destek verdi. Ortak mesaj, imha sürecinin hızlandırılması ve şeffaflığın artırılması yönünde oldu.

Başkentler arası gerilim çevre ve insan sağlığı eksenine taşındı

Zirve, dosyanın diplomatik bir çekişmeden öte, insan sağlığı ve çevre güvenliği başlığı altında ele alınması gerektiğini ortaya koydu. Çin, tarihten kalan bu yükün derhâl ortadan kaldırılmasının Asya’nın toplumsal huzuru ve küresel kimyasal silahsızlanma hedefi açısından kritik olduğunu bir kez daha vurguladı.